BORACAY, AKLAN — August 17, 2024.
Basang-basa ng ulan, tahimik na naglakad papunta sa presinto si Ronald, isang tricycle driver sa Boracay. Sa kanyang bibig, iisang linya lang ang paulit-ulit: “Hindi ko na kinaya.” Sa kanilang tahanan sa tabing-dagat, nagtapos ang isang pagtatalo na matagal nang nag-iipon ng sakit, tampo, at lihim.
Ngunit paano nga ba nauwi sa ganitong trahedya ang isang pamilyang dati’y puno ng pangarap at pag-asa?
Noong August 2023, masiglang nagtratrabaho si Ronald sa kalsada, sakay ng kanyang tricycle, para lang may maipakain sa dalawang anak. Sa bawat pag-uwi niya, sasalubong si Mira, tahimik pero laging may ngiti.
Hanggang isang gabi, habang nakatanaw sa alon, bumulong si Mira:
“Nald, may alok sa akin sa Qatar. Malaki raw ang sahod. Gusto kong subukan.”
Bagaman mabigat sa loob ni Ronald, pinayagan niya ang asawa. “Para sa kinabukasan natin,” sabi niya.
Sa Qatar, nagsimula ng bagong kabanata si Mira. Mahirap, mainit, ngunit kinaya. May mga bagong kaibigan, bagong karanasan — at sa likod ng lahat, isang lihim na unti-unting nagpalayo sa kanila ni Ronald.
Samantala sa Boracay, gabi-gabi siyang naghihintay ng tawag. Habang tumatagal, lumalalim ang pagitan. Hanggang sa isang araw, may kumalat na balitang hindi niya inaasahan.
Ang tiwala, nabasag. Ang puso, nadurog.
Nang umuwi si Mira matapos dalawang taon, malamig na ang sasalubong sa kanya. Ang dating halakhakan sa kanilang tahanan, napalitan ng katahimikan. Sa gitna ng pag-uusap nilang mag-asawa, lumabas ang lahat ng matagal nang kinikimkim na sama ng loob.
Mga salitang masakit, mga luhang bumagsak, mga pangungusap na hindi na mababawi. Hanggang sa isang sandali ng matinding emosyon — at ang lahat ay nagbago.
Kinabukasan, sumuko si Ronald sa mga awtoridad. Walang pagtakas, walang paliwanag. Tanging luha at panghihinayang ang naiwan.
Sa presinto, tinanong siya ng pulis:
“Gusto mo bang magsalita?”
Tahimik siya, bago marahang bulong:
“Mahal ko siya. Pero hindi ko na kinaya.”
Ngayon, nasa pangangalaga ng mga kamag-anak ang kanilang mga anak. Tahimik, naglalaro sa buhangin ng Boracay, hawak ang manikang pasalubong ng kanilang ina.
Ang alon, patuloy na humahampas sa dalampasigan — parang gustong burahin ang lahat ng nangyari. Ngunit may mga alaala na mananatili kahit gaano pa kalayo ang marating ng hangin.
At sa malayo, tila may boses ng nakaraan na nagbubulong:
“Ang mga lihim, kahit gaano mo itago… may araw din na lalabas.”
