Sa gitna ng sunod-sunod na eskandalong political, muling umingay ang Senado matapos pasabugin ni Sen. Rodante Marcoleta ang isang mainit na privilege interrogation laban sa Department of Public Works and Highways (DPWH) at ilang dating matataas na opisyal ng Kongreso. Ang sentro ng tensyon: bakit mayroon nang warrant of arrest si dating Rep. Saldico, ngunit wala ni anino ng kaso para sa isa pang personalidad—dating Speaker Martin Romualdez—gayong pareho silang nabanggit sa parehong affidavit na ginamit sa pagsasampa ng kaso?
“The sauce for the goose is the sauce for the gander.”
Ito ang matalim na linya ni Marcoleta, na tila nagpaigting sa nakakakilabot na katahimikan sa plenaryo. Kung pareho ang basehang dokumento, tanong niya, bakit parang magkaiba ang turing at bilis ng hustisya?
I. Ang Misteryosong Affidavit ni Orly Gotesa
Isa sa mga dokumentong pinaka-binibigyang bigat ay ang statement ni Orly Gotesa, isang whistleblower na nagbunyag ng mga umano’y malaking anomalya at kickback schemes. Ayon kay Marcoleta, tatlong pangalan ang malinaw na lumitaw sa salaysay:
Rep. Eric “Yapalos”
Dating Rep. Saldico
Dating Speaker Martin Romualdez
Nang tanungin ang DPWH kung bakit kay Saldico lang mabilis na inaksyunan ang kaso, habang si Romualdez ay tila hindi man lang nadamay, tumugon ang panig ng administrasyon na “nasa Ombudsman na po ’yan.”
Ngunit para kay Marcoleta, hindi iyon sapat. “Kung pareho ang ebidensya, bakit hindi pareho ang bilis?” tanong niya.
II. Ang Biglaang Warrant of Arrest
Kinumpirma ni Senate President na mayroon nang inilabas na warrant of arrest laban kay Saldico, na bahagi umano ng earliest batch ng mga reklamong isinampa noong Setyembre. Ang batayan daw nito:
ang Gotesa affidavit
at ang mga natuklasang iregularidad sa DPWH inspections
kasama ang kontrobersyal na P100-billion na kontratwa ng Sunwest mula 2016–2025
Ngunit sa kabila ng parehong dokumento, hindi pa raw handa ang Ombudsman na kumilos laban sa dating Speaker.
Sa puntong ito, sagad ang litanya ng tanong ni Sen. Marcoleta:
“Kung sapat ang affidavit para kay Saldico, bakit hindi sapat kay Romualdez?”
III. Sworn o Hindi? Ang Kumplikadong Isyu ng Testimonya
Idiniin din ng senador na kung ginamit ang salaysay ni Gotesa—na hindi raw properly notarized—bakit naman hindi pinahalagahan ang sworn statement ng mag-asawang Discaya, na nagbanggit umano ng 17 HOUSE MEMBERS na sangkot sa anomalya?
Pinilit ipaliwanag ng DPWH Secretary Vince Dizon na nasa Ombudsman ang discretion kung ano ang kanilang iimbestigahan. Ngunit tila hindi kumbinsido si Marcoleta, lalo na’t may tinutukoy siyang probisyon sa RA 6770 (Ombudsman Act) na nagsasabing:
“Complaints filed in any form or manner must be acted upon.”
Ibig sabihin: kahit hindi notarized, basta may pahayag at may alegasyon, puwedeng gamiting basehan upang mag-imbestiga.
IV. Ang Viral na Banggaan: “Madadali ka rito, Vince!”
Hindi napigilan ng social media na mag-react. Sa mga reaction videos at commentary channels, kumalat ang linya:
“Walang lusot si Vince Dizon dito.”
Maraming content creators ang nagsabing “nakorner” si Dizon sa paulit-ulit na tanong tungkol sa:
bakit hindi sinama ang ibang pangalan sa kaso
bakit tila mabagal ang aksyon kapag ‘House members’
bakit tila selective ang pag-aaral ng ebidensya
Sa mga netizens, lumitaw ang haka-haka: may pinoprotektahan ba?
V. Ang Malabong Mundo ng DPWH “Transparency Tools”
Lumipat ang diskusyon sa isa pang kritikal na punto: ang sunod-sunod na “technological tools for transparency” ng DPWH—mga app, geotagging system, monitoring programs, at AI-powered portal—na paulit-ulit umanong ipinapakita sa publiko ngunit paulit-ulit ding pumapalya.
Project DIME – “Walang kwenta ho ’yon.”
Diretsahang sinabi ni Dizon na hindi naging epektibo ang project na ito mula pa noong nakaraang administrasyon.
Geo-tagging – “Nalampasan pa rin ng korapsyon.”
Ayon kay Marcoleta, higit 1,000 flood control projects ang mali ang coordinates kapag pinaghambing ang data sa iba’t ibang DPWH systems.
Transparency Portal (AI-based) – “Baka naman another colar for the same dog.”
Nabahala ang senador na baka maging bagong paraan lamang ito ng pagtakpan ang ghost projects.
VI. Philippine Space Agency, AI, at ang 248,000 Projects
Nagdepensa si Secretary Dizon:
gagamit daw sila ng satellite images mula sa PhilSA
buwan-buwan umano ina-update ang status ng 248,000 projects
real-time tracking daw, kahit delayed pa sa ngayon
Ngunit para kay Marcoleta, hindi sapat:
“Hangga’t hindi real-time, hangga’t hindi ma-audit nang independent, hindi maibabalik ang tiwala ng taumbayan.”
Maging ang bigat ng responsibilidad ay ramdam sa hitsura ng kalihim. Biro pa nga ng Senado:
“Mas bata pa si Sen. Marcoleta kaysa kay Secretary Vince ngayon.”
VII. Pork Barrel, SIPAG, VIP, TIKAS at ang Labo-labong Infrastructure Programs
Tinira rin ng senador ang dami ng “rebranded pork barrel programs”:
VIP
SIPAG
TIKAS
TRIP
ROLE
CIP
at marami pang iba
Para sa kanya, ang dami ng pangalan ay para lamang pagbigyan ang libo-libong proponents, na nagbubukas ng pinto sa anomalya.
VIII. Bakit Mahirap Maging Secretary ng DPWH?
Nabanggit sa hearing ang kondisyon ni Sec. Vince Dizon:
sobrang pumayat
mukhang pagod
tila hirap sa bigat ng responsibilidad
Ayon sa ilang senador, hindi nakapagtataka:
halos 300,000 proyekto kada taon
libo-libong reklamo
pressure mula sa Senado, COA, Ombudsman, at Palasyo
Ngunit ang pinakamalaking pasanin: paano ibabalik ang tiwala ng publiko sa DPWH?
IX. Ang Pinakamatinding Tanong
Matapos ang mahigit isang oras na pagtatanong, isang tanong ang naiwan:
Selective justice ba ang nangyayari?
Kung pareho ang ebidensiya, bakit si Saldico lang ang may warrant, at bakit tila untouchable si Romualdez?
At higit sa lahat: bakit ngayon lang lumalabas ang mga anomalya na taon nang nangyayari?
X. Konklusyon: Lalong Lumalalim, Lalong Bumibigat
Ang pagdinig ay hindi nakapagsara ng usapin—bagkus mas nagbukas ng mas maraming tanong, mas matitinding alegasyon, at mas malalalim na pagdududa.
Habang wala pang malinaw na aksyon mula sa Ombudsman tungkol kay Romualdez at iba pang nabanggit sa affidavit, patuloy ang bulungan sa publiko:
may pinoprotektahan ba?
may iniipit ba?
may darating bang mas malaking kaso?
Isang bagay ang malinaw: hindi pa ito ang huling kabanata.
At kung ang tono ng Senado ang pagbabasehan, mas marami pang pasabog ang paparating.
