Sa kabila ng pangako ng pamahalaan na “handa ang bansa para sa anumang banta,” lumalabas ang totoong mukha ng krisis na matagal nang pinipigil sa publiko. Ayon sa isang kasalukuyang pag-uulat, hindi lamang simpleng paghahanda para sa depensa ang tinitingnan, kundi tila isang sistematikong pagtatangka upang ilihis ang tunay na mga problema sa bansa.
Ang pinakamalaking kapangyarihan ng Pilipinas, ayon sa gobyerno, ay ang manpower—ang puso ng bawat sundalo. Subalit, habang naniniwala ang marami sa kabayanihan ng AFP, kitang-kita ang malaking agwat sa pagitan ng Pilipinas at China sa mga global firepower index, kung saan ang bansa natin ay nasa ika-41, samantalang ang China ay pangatlo. “Ano ang pinakamalaking butas sa kapasidad ng AFP?” tanong ng maraming eksperto. At malinaw, hindi ang puso ng Pilipino ang kakulangan—kundi ang kakulangan sa modernong kagamitan at stratehiya.
Habang nagpapatuloy ang paghahanda para sa giyera, may matinding panawagan ang publiko para sa kapayapaan: “We want peace, hindi puro firepower at missile defense!” sigaw ng mga kababayan na nakaramdam ng pagod sa walang katapusang banta sa media at politika. Ang tensyon ay lalo pang tumindi nang pumasok ang usapin ng Dolomite Beach sa Manila Bay, na nag-trigger ng malawakang debate at imbestigasyon.
Maraming bumatikos na ang Dolomite project ay sinasabing sanhi ng pagbaha sa lungsod ng Maynila, subalit ayon sa mga eksperto at dating opisyal ng DNR, ang totoong dahilan ay hindi ito. “Alam ng lahat, maraming flood control projects ang hindi nagamit. Kaya pagdating ng malakas na ulan, umaapaw ang mga ilog at sapa,” paliwanag ng isa sa dating undersecretary. Ang Dolomite, na isang clean-up at coastal restoration project, ay hindi nakakasira sa kalikasan at naging turistang atraksyon, subalit tila ito ang ginawang “scapegoat” sa pulitika.
Hindi rin nakaligtas sa pansin ang timing ng imbestigasyon sa proyekto, na inilunsad sa gitna ng matinding pagbaha sa Cebu, habang ang ibang lugar na dapat tutukan tulad ng Davao ay tila binabalewala. “Nakakatawa, MJ, ang script na gustong gawin ng BBM administration, pero hindi na tayo paloloko. Alam na ng taong bayan ang totoo,” dagdag pa ng isang komentaryo.
Ang matinding galit ng publiko ay hindi lang dahil sa Dolomite. Malawakang katiwalian sa flood control projects, ghost projects, at substandard constructions ang nagdulot ng pagbaha at pinsala sa kabuhayan ng mga Pilipino. “Imagine, kung ang pera ng trillions na yan ay ginamit sa isang comprehensive anti-flooding program, hindi natin nararanasan ang ganitong trahedya,” dagdag ng isa pang eksperto.
Samantala, ang Iglesia ni Cristo ay nakatakdang magdaos ng tatlong araw na peaceful rally mula Nobyembre 16 hanggang 18 sa Rizal Park, Manila, upang iparating ang panawagan para sa transparency at accountability sa gobyerno. Sa kabila ng kumakalat na fake news na binayaran umano ang mga dadalo, pinatunayan ng organisasyon na ang lahat ay sariling gastos ng miyembro: “Napakaimposible, walang bayad, at walang pakialam ang gobyerno sa organisasyon,” paliwanag ng isang INC spokesperson.
Sa kabila ng katahimikan at disiplina ng rally, nananatili ang tensyon sa pulitika. May mga alegasyon na may gustong ilihis ang isyu ng Dolomite at iugnay ito sa apelyidong Duterte, upang mapigilan ang impluwensya ng mga Duterte supporters sa darating na eleksyon. “Para malaang visa, gumagawa sila ng scapegoat. At malinaw na idinidikit ang pangalan ni Saltico at ng Duterte sa Dolomite,” ayon sa isang political analyst.
Hindi lamang ang Dolomite Beach ang napapansin; ang Boracay solid waste management project at iba pang Duterte-era restoration projects ay tila hindi na suportado ng kasalukuyang administrasyon. “Masama ang governance ngayon. Lahat ng Duterte projects, hindi pinapatuloy o sinisira. Sayang ang pera at effort,” dagdag ng dating opisyal.
Sa huli, ang payo sa publiko ay malinaw: maging mapanuri at huwag padala sa fake news. “Magbatyag tayo, huwag padala sa mga vloggers. Alam natin ang totoong dahilan ng pagbaha—corruption at hindi comprehensive flood control, hindi Dolomite,” paalala ng isang dating DNR official.
Ang mensahe sa kababayan ay malinaw: ang galit at hinaing ng tao sa malawakang katiwalian ay dapat marinig, at ang tunay na transparency at accountability ay hindi dapat paligoy-ligoy. Sa panahon ng krisis, kapayapaan, tamang impormasyon, at pagkilos ng mamamayan ang tunay na sandata ng bansa.
