Grabe, mga sangkay! Isang malaking pasabog ang naganap kamakailan tungkol sa mga kilalang negosyante na sina Curlee at Sarah Discaya, at sa kanilang diumano’y ugnayan sa CLTG Builders, kumpanya ng pamilya ni Senator Christopher “Bong” Go. Ang balitang ito ay viral sa social media at pangunahing pahayagan sa bansa, at naging sentro ng diskusyon sa buong Pilipinas. Ayon sa Ombudsman Remulla, hindi na nakikipagtulungan ang mga Discaya sa Independent Commission for Infrastructure (ICI) kaugnay ng kasalukuyang imbestigasyon sa ilang proyekto ng flood control na may kahina-hinalang irregularidad.

Bago natin pag-usapan ang detalye, paalala sa lahat ng mga sangkay na hindi pa naka-subscribe sa aming YouTube channel: i-click ang subscribe, pindutin ang bell, at piliin ang all upang palaging updated sa mga kaganapan sa bansa. Para sa mga nanonood sa Facebook, i-follow ang aming page para sa live updates. Shoutout sa lahat ng solid na sangkay na sumusubaybay ngayon!

Ano ang nangyari?

Kamakailan, inilabas ni Ombudsman Remulla ang update tungkol sa kaso ng Discaya. Ayon sa kanya, hindi pumayag ang mga Discaya na ilahad ang kanilang ugnayan sa CLTG Builders sa publiko. Ang desisyon nilang ito ay nagdulot ng malaking kontrobersiya dahil maaaring mahadlangan nito ang transparency at mas malinaw na imbestigasyon sa mga kontrata at proyekto ng gobyerno.

Ayon kay Remulla, ang pakikipagtulungan ng mga Discaya ay mahalaga dahil maaari itong magdulot ng mas mabilis na restitution o pagbabalik ng mga nalikom na pondo sa bansa. Ngunit sa kasalukuyan, pinili nilang huwag makipagtulungan, na nagdudulot ng mas mahigpit na proseso sa pag-iimbestiga. “Kung gusto nilang gawing mahirap para sa bansa, hayaan na lang,” ani Remulla.

Sino ba ang mga sangkot?

Ang pangunahing tinutukoy ay ang Discaya couple, mga negosyanteng tumanggap ng malalaking kontrata mula sa gobyerno mula pa noong 2016. Ayon sa ulat, CLTG Builders, na pinamumunuan ng pamilya ni Senator Bong Go, ay may malapit na ugnayan sa Discayas sa pamamagitan ng joint ventures para sa iba’t ibang proyekto sa imprastruktura. Ang halagang nalikom sa mga kontratang ito ay umaabot sa bilyong piso, dahilan kung bakit tinaguriang “mother of all crimes” ang sitwasyon ng ilan sa mga proyekto.

Dahil sa dami at laki ng proyekto, lumalaki rin ang posibilidad ng conflict of interest sa pagitan ng mga Discaya at ng ilang mambabatas, kabilang si Senator Bong Go. Bagaman siya ay nagbigay ng pahayag na wala siyang alam o direktang pakikialam sa mga kontrata, patuloy ang imbestigasyon ng Ombudsman upang matukoy kung mayroong labag sa batas o hindi tamang ugnayan sa mga proyekto.

Anong proyekto ang apektado?

Isa sa mga pinagtutuunan ng pansin ay ang mga flood control projects sa iba’t ibang bahagi ng bansa. Ang ilang proyekto ay iniulat na maaaring may ghost projects o di-lehitimong kontrata na hindi naipatupad, ngunit may mga pondo na nailaan. Bukod dito, may iba pang malalaking proyekto sa imprastruktura na tinutukan, at tinitingnan kung may mga anomalya sa bidding, pag-apruba ng kontrata, at pakikipagtulungan sa mga public officials.

Reaksyon ng publiko

Sa Luneta Park at iba pang lugar, nagtipon ang mga mamamayan upang humiling na mapanagot ang lahat ng sangkot at makuha pabalik ang nalihis na pondo. Marami ang nag-aalala sa malawakang korupsyon, at umaasang ang kasalukuyang administrasyon ay seryosong kikilos para sa transparency at accountability.

Ang kaso ay nagdulot ng matinding debate sa publiko, dahil lumilitaw na may proteksyon ang ilang malalaking personalidad at posibleng may mga “big fish” na pinoprotektahan ng Discayas. Ayon sa Ombudsman, kabilang sa mga pinoprotektahan ay si Senator Bong Go, bagamat hindi pa ito pormal na nakukumpirma sa korte.

Paghahambing sa nakaraang administrasyon

Ayon sa ilang political analysts, sa panahon ni dating Pangulong Duterte, maraming anomalya sa DPWH at iba pang ahensya ang naiulat ngunit walang malalaking kaso ang naiproseso o naparusahan. Ang kasalukuyang administrasyon ni Pangulong Marcos Jr. ay ipinapakita ang pagkakaiba sa pamamagitan ng aktibong imbestigasyon at pag-follow up sa mga kaso, kabilang ang pagtutok sa joint ventures ng Discayas at CLTG.

Ano ang susunod na hakbang?

Patuloy ang pagkolekta ng ebidensya mula sa mga kontrata, dokumento, at pahayag ng mga witnesses.

Susuriin ng Ombudsman at DOJ kung mayroong sapat na batayan upang mag-file ng kaso laban sa Discayas at posibleng iba pang kasabwat.

Maaaring maisama sa imbestigasyon ang Senator Bong Go kung may sapat na ebidensya na magpapatunay ng conflict of interest o prohibited acts.

Ang publiko ay inaasahan na patuloy na magbantay at humiling ng transparency, lalo na sa mga proyekto ng gobyerno na nakakaapekto sa buwis at seguridad ng bansa.

Konklusyon

Ang kasong ito ay isang pambihirang pagkakataon para sa Pilipinas upang ipakita na ang gobyerno ay seryoso sa paglaban sa korupsyon. Ipinapakita rin nito ang kahalagahan ng transparency, pakikipagtulungan ng mga opisyal, at ang papel ng Ombudsman bilang tagapagbantay ng integridad ng pamahalaan.

Ang mga Discaya, bagaman malalaking kontratista, ay hindi dapat maging exempted sa batas. Ang mga mamamayan at media ay patuloy na nagbabantay upang masiguro na walang sinuman ang mailalagay sa itaas ng batas, at na lahat ng anomalya sa gobyerno ay mapapanagot.

Sa huli, ang laban na ito ay hindi lamang para sa mga Discaya o sa pamilya ni Bong Go, kundi para sa buong bansa. Ang malinaw na mensahe: walang sinuman ang lampas sa batas, at ang transparency at accountability ay susi sa isang maayos na pamahalaan.